پوشش در محصولات چاپی چیست؟

پوشش های روی چاپ در واقع یکی از مهم ترین خدمات پس از چاپ یا قبل از چاپ می باشد که باعث زیبایی و مقاوت کار چاپی می شوند. دقت داشته باشید بعضی اوقات وجود پوشش روی محصول چاپی الزامی است یعنی اگر بخواهید روی کاغذ گلاسه 300 گرمی چاپ بزنید و سپس کاغذ خود را تا کنید باید حتما از روکش سلفون استفاده کنید زیرا باعث شکستگی لبه های کاغذ می شود. امروزه تنوع روکش ها در صنعت چاپ بسیار زیاد شده است که کیفیت و قیمت متفاوت خود را دارند. برای اشاره به برخی از روکش ها می توان به روکش سلفونی، لمینیت، یووی و … اشاره کرد.

سلفون ها

یکی از رایج ترین روکش ها که بسیار در محصولات چاپ استفاده می شوند سلفون ها هستند که علاوه بر اینکه باعث استحکام کارتان می شود باعث زیباییه کار نهایی نیز می شوند و باعث بهتر دیدن شدن چاپ می شوند. البته توجه داشته باشید سلفون ها مانند لمینیت ضخامت کارتان را افزایش نمی دهند. بیشترین مصرف سلفون ها روی کاغذ گلاسه می باشد به خصوص در چاپ بروشور ها و چاپ کاتالوگ ها می باشد زیرا هنگام تا کردن با شکستگی مواجه می شوند در اصل سلفون از شکستگی لبه خط تا جلوگیری می کند. جالب است بدانید استفاده از سلفون برای چاپ پوستر دیواری باعث دید بسیار بیشتر می شود. در چاپ انواع کارت ویزیت های ساده نیز از روکش سلفونی استفاده می شود که قیمت پایین تری نسبت به سایر پوشش های چاپ دارند.

انواع سلفون ها

سلفون های ساده معمولا به صورت مات یا براق روی محصولات چاپی قرار می گیرند که باعث براق شدن یا مات شدن کارتان می شود. قیمت هر دو سلفون یکی می باشد و انتخاب هر کدام به سلیقه شما بستگی دارد. البته نوع دیگر سلفون ها که قیمت بسیار بالاتری دارد سلفون مخملی می باشد که نسبت به سلفون های مات و براق قیمت بالاتر دارد. ظاهر سلفون های مخملی مانند سلفون مات می باشد و هنگام دست کشیدن روی آن سطح مخملی را حس می کنید. معمولا سلفون های مخملی بخاطر گران تر بودن کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. سلفون ها به دو روش حرارتی و چسبی توسط دستگاه سلفون کشی روی کار قرار می گیرند سلفون کشی حرارتی قیمت بالاتری دارد و البته کیفیت بهتری نیز دارد. یکی از معایب سلفون ها این است که ممکن بعد از برش و با خط تا مقدار کمی حباب در کار ایجاد شود.

محاسبه قیمت روکش سلفون

برای محاسبه قیمت سلفون باید اول از همه قیمت هر سانت سلفون کشی را داشته باشیم. فرمول محاسبه قیمت تمام شده برای سلفون کشی به شرح زیرا می باشد:

طول کاغذ * عرض کاغذ * قیمت سلفون کشی * تعداد کار

دقت داشته باشید گرماژ کاغذ در قیمت سلفون کشی هیچ تاثیر ندارد، اما برای سلفون کشی باید حداقل از کاغذ گلاسه 150 گرمی استفاده کنید.

روکش لمینیت

نوع بعدی پوشش ها در چاپ که بسیار متداول می باشد روکش لمینیت است در واقع با روکش لمینیت استحکام محصول چاپی خود را می توانید بالا ببرید. لمینیت در اصل یک روکش پلاستیکی ضخیم می باشد که روی محصول چاپی قرار می گیرد. لمینیت ها بیشترین استفاده را در چاپ کارت ویزیت های لمینیت مات و براق دارند. لیمنیت ها ضخامت مختلفی از 50 تا 700 میکرون دارند. نکته مهم تر اینکه قیمت لمینیت از سلفون خیلی بالاتر است ولی استحکام خیلی بیشتری نسبت به سلفون ها دارند ولی وقتی یک کاری لمینیت شده باشد دیگر قابلیت تا شدن ندارد. در نتیجه برای چاپ بروشور ها و یا کار هایی که نیاز به تا کردن می باشد از لمینت استفاده نمی کنند. روکش لمینیت معمولا به صورت مات و براق عرضه می شود البته نوع مات آن گران تر می باشد. لمینیت کردن محصول چاپی به دو صورت حرارتی و سرد انجام می شود البته در نظر داشته باشید نوع لمینیت هر کدام متفاوت می باشد. نکته مهم اینکه برای روکش لیبل ها نمی توانید از پوشش لمینیت استفاده کنید.

ویژگی های روکش لمینت

روکش لمینیت به دلیل ویژگی های خاصی که دارد بسیار مورد استفاده قرار می گیرد .در زیر به ویژگی های روکش لمینیت می پردازیم:

• محافظت در برابر چربی ها و آسیب دیدن و همچنین لکه ها
• باعث افزایش کیفیت طرح چاپی می شود
• از تا شدن ورقه های چاپی جلوگیری می شود
• در برابر قطرات آب از کار چاپ شده محافظت می کند یعنی حالت ضد آب بودن ایجاد می کند
• دارای دستگاه های رومیزی خانگی می باشد و می توان برای مصارف تعداد کم از آن استفاده کرد
• برای لمینیت کردن همه سایز ها کاربرد دارند
• ورقه های لمینت در انواع اندازه ها و ضخامت ها متناسب با نیاز مصرف کننده عرضه می شود

لمینت حرارتی

یکی از روش های لمینیت کردن می باشد که اساس کار آب با حرارت و پرس می باشد. اول از همه کاغذ مورد نظر را وسط لمینیت براق یا مات قرار می دهید و سپس داخل دستگاه وارد می کنید. دستگاه لمینیت حرارتی توسط هیتر و پرس لمینیت را گرم کرده و سپس عمل لمینیت انجام می شود. همچنین شما می توانید دستگاه رومیزی لمینیت حرارتی را تهیه کنید و کار های تکی خود را با این دستگاه انجام دهید که قیمت بالایی هم ندارد و به راحتی روی میز جا می شود. این دستگاه های لیمنت حرارتی تا سایز A3 را لمینیت می کند.

لمینیت سرد

در این روش روکش لمینیت دیگر توسط حرارت با کاغذ چسبیده نمی شود در واقع در این روش دیگر نیازی به حرارت نیست. در روش سرد خود لمیینت همانند سلفون دارای چسب می باشد و به صورت رولی می باشد و فقط کافی است لمینیت پرس شود تا فرآیند تکمیل گردد. معمولا برای کار های بزرگتر و تیراژ بالاتر مانند چاپ کارت ویزیت ها از این روش استفاده می شود که استحکام بیشتری نسبت به روش بالا دارد. روش لمینت سرد برای کاغذ هایی که به حرارت حساس هستند بسیار مناسب هستند و به راحتی قابل انجام می باشند.

روکش یووی

استفاده از یووی در خدمات پس از چاپ باعث براق تر شدن کارتان می شود ولی به استقامت کارتان اضافه نمی کند. یووی در کارهایی که خط تا دارند از شکستگی جلوگیری نمی کنند و باید از همان سلفون استفاده کنید. هزینه یووی نسبت به سلفون کمتر است و در بسیاری از مواقع مانند یووی برجسته بر سلفون مزیت دارد. روکش های یووی توسط اشعه فرابنفش خشک می شوند و به دوصورت مات و براق قابل انجام می باشند که البته امروزه یووی براق بیشترین مصرف را دارد.

در ادامه به بررسی انواع یووی ها می پردازیم:

یووی سلیندری (یووی کل کاغذ)

در یووی سیلندری کاغذ به طور کامل وارد مخزن یووی بدون فیلتر می شود و هنگام خروج تمام سطح آن را یووی فرا می گیرد. در یووی سیلندری کل کار براق می شود. قیمت یووی سیلندری که از یووی برجسته که در ادامه به آن می پردازیم پایین تر است. معمولا از یووی سیلندری برای کار های ارزان قیمت مانند چاپ کارت ویزیت ارزان و چاپ لیبل ارزان استفاده می شود.

یووی برجسته

یووی برجسته یا یووی موضعی نوع دیگر از روش های یووی می باشد که بسیار کارآمد و باعث زیبایی کارتان می شود. در یووی موضعی شما می توانید برخی قسمت هایی که می خواهید را با یووی براق کنید. برای مثال تصور کنید یک کار چاپی آماده سفارش دارید که می خواهید فقط قسمت های مهم مانند نام شرکت و لوگو و یا عکس ها یووی بخورند در این حالت باید از یووی موضعی استفاده کنید. نکته قابل توجه این است که برای یووی موضعی باید یک فایل برای قسمت یووی خود آماده کنید و تمام قسمت هایی که می خواهید یووی قرار بگیرد را مشکی کنید و فایل را به لیتوگرافی بدهید. همانطور که قبلا گفته شد وظیفه لیتوگرافی چاپ روی زینک های چاپی می باشد، اما وظیفه دیگر آن ها تهیه فیلم برای قسمت های یووی موضعی نیز می باشد. بعد از تهیه فیلم، مرحله روکش یووی انجام می شود و این بار کاغذ درون مخزن یووی وارد می شود ولی قسمت هایی که قرار است یووی بشود توسط آن فیلم لیتوگرافی مشخص می شود.

انواع یووی های موضعی

جالب است بدانید خود یووی موضعی دارای حالت های مختلف می باشد برای مثال در یووی موضعی برجسته مقدار برجستگی کار نسبت به یووی موضعی بیشتر است. نوع دیگر یووی شنی نام دارد که قسمتی که می خواهید با افکت یووی شنی انجام می شود که باعث زیبایی کارتان می شود البته یووی شنی قیمت بالاتری نیز دارد. به طور کلی یووی های موضعی بیشتر برای زیبایی کار استفاده می شوند و برای قسمت های مهم به کار می روند همچنین اگر قرار باشد در قسمتی از کارتان با خودکار بنویسید باید با استفاده از یووی موضعی آن قسمت را یووی نزنید زیرا روی روکش یووی نمی توانید با خودکار بنویسید.

از کجا بفهمیم یک کار سلفون خورده است یا یووی؟

سوالی که برای اکثر افراد که می خواهند از روکش استفاده کنند این است که از کجا بفهمند روی کاغذ مورد نظر سلفون آمده است یا یووی؟ اول از همه باید بدانید شباهت یووی با سلفون به قدری زیاد است که ممکن است با چشم قابل تشخیص نباشد یعنی هر دو تقریبا به یه اندازه براق هستند. پس چه باید کرد؟ فقط کافی است مقداری از کاغذی روکش دارد را پاره کنید در این حالت اگر روی کار سلفون قرار گرفته باشد اولا در مقابل پاره شدن مقاومت می کند و اینکه در هنگام پاره شدن سلفون آن بلند می شود و به راحتی قابل مشاهده می باشد ولی اگر روی کار یووی قرار گرفته باشد مقاومت چندانی هنگام پاره شدن اضافه نمی کند.

روکش ورنی

یکی دیگر از روکش ها که بخاطر قیمت پایین محبوب است روکش ورنی است. روکش ورنی باعث شارپ تر شدن و استحکام بیشتر متن و تصاویر چاپ شده می شود. همانطور که می دانید طرح های چاپ شدن ممکن است با گذر زمان کیفیت چاپ خود را از دست بدهند. به همین خاطر از روکش ورنی استفاده می کنند تا از چاپ محافظت کند و مدت زمان بیشتری کیفیت چاپ را حفظ کند. اما روکش ورنی در برابر مواد مختلف شیمیایی مقاوم نمی باشد و به همین خاطر جزو روکش های کم استقامت می باشد. روکش ورنی به دو صورت گرم و سرد انجام می شود که در ادامه به آن می پردازیم.

روکش ورنی به روش سرد

در این روش، ورنی به نسبت معینی با مرکب ترکیب می شود و هنگام چاپ روی کاغذ منتقل می شود. در این روش تفاوت کار چاپی قابل مشاهده نیست ولی باعث تثبیت رنگ در چاپ افست می شود. اضافه کردن ورنی باعث افزایش مقاومت در برابر خط و خش نیز می باشد و اکثرا در چاپ افست استفاده می شود. دقت داشته باشید این روش فقط در چاپ افست کاربرد دارد و در چاپ دیجیتال کارایی ندارد. دلیل اضافه کردن ورنی برای خشک شدن سریعتر و تثبیت رنگ بعد از چاپ افست می باشد.

روکش ورنی به روش گرم

روکش ورنی گرم در واقع با استفاده از فیلم لیتوگرافی انجام می شود و ورنی را با توجه به فیلم ساخته شده به محل طرح مورد نظر انتقال می دهند و باعث می شوند آن قسمت براق شود. در روکش ورنی گرم در انواع چاپ کاتالوگ ها، چاپ بروشور ها، چاپ تراکت ها و … استفاده می شود.

تفاوت روکش یووی و روکش ورنی

ممکن است با توضیحات بالا سردرگم بشوید و نتوانید اختلاف روکش ورنی و روکش یووی را درک کنید. به طور کلی روکش ورنی برای تثبیت رنگ ها در چاپ کاربرد دارد و زیاد در نگاه مشخص نمی شود اما یووی کاملا باعث براق شدن کار می شود. همچنین سطح دلخواه توسط روکش های یووی براق می شود.

سلفون و لمینت در چاپ دیجیتال

سلفون و لمینیت پوشش نازک و اغلب پلاستیکی که روی جلد کتاب و مجله برخی از پوسترها و مانند آن می کشند تاهم زیبایی آن بیشتر شود و هم ضربه های ناخن و مانند آن کم تر بر روی جلد خش ایجاد کند. لمینیت کردن یکی از سریع‌ترین و ساده‌ترین روش‌های محافظت از کار چاپی است. در سیستم لمینیت با چسبیدن لایه‌ بسیار نازک و شفاف پلاستیکی بر یک یا دو طرف یک کار چاپی، از آن در برابر رطوبت و سایر آسیب‌های محیطی، محافظت شده و محصول چاپ شده‌‌ی نهایی در برابر آب و پارگی مقاوم می شود. به علاوه لمینیت، شدت رنگ‌ها و کنتراست رنگی در تصاویر چاپ شده را بهبود می بخشد. تصاویر چاپ شده با رنگ‌های درخشان، بیانگر کیفیت بالاتری هستند. لمینیت مانع از چین و چروکیدگی، لک‌شدن، آفتاب خوردگی، سیاه شدگی، پریدگی رنگ و یا چربی، اثر انگشت و سایر آسیب‌های موجود در محیط، بر کار چاپ شده می شود.

سه نوع از دستگاه‌های لمینیت (Laminators) که اغلب در چاپ دیجیتال به کار می روند عبارتند از:

• لمینیتورکیسه‌ای یاکتابچه‌ای: لمینیت کیسه‌ای یا کتابچه‌ای شامل دو قطعه فیلم پلاستیکی از پیش بریده شده است. یک لایه چسب حرارتی نیز روی یکی از این فیلم‌ها را می پوشاند. برای این‌که این دو قطعه فیلم پلاستیکی حالت کیسه پیدا کنند، از لبه‌های دو فیلم از یک طرف به هم چسبانده و درزبندی (seal) می شوند. پس از این کار دو قطعه فیلم حالت یک کتابچه را به خود می گیرند که می توان کار چاپی را درون آن قرار داد. ابعاد فیلم‌ها باید بزرگ‌تر از کار چاپی باشد به گونه‌ای که به راحتی کار چاپی را پوشانده و لبه‌های آنها به یکدیگر چسبانده شود. لمینیت کیسه‌ای را می توان با یک قطعه فیلم نیز انجام داد. در این حالت یک قطعه فیلم پلاستیکی را از وسط، خط (Creasing) می زنند و سپس آن را تا می کنند و بعد کار چاپی را درون آن قرار می دهند. به این نوع لمینیت، لمینیت کیسه‌ای پروانه‌ای (Butterfly) می گویند، زیرا پس از خط اندازی روی فیلم و تا کردن آن، شکلی شبیه به بال‌های پروانه پیدا می کند.پس از قرار دادن کار چاپی بین دو قطعه فیلم کیسه‌ای حاوی سطح چاپ شده، فیلم، لمینیت و چسب از میان نوردهای گرم تحت فشار عبور می کند تا کلیه لایه‌های چسبناک به‌طور کامل به یکدیگر جوش بخورند.
• لمینیتورهای رول حرارتی: این نوع لمینیتورها از یک یا دو رول بزرگ فیلم استفاده می کنند. یک روی این فیلم دارای چسبی است که هنگامی که در معرض حرارت قرار می گیرد، فعال می شود. این چسب هنگامی که کار چاپی از درون لمینیتور عبور می کند روی کار می چسبد. در هنگامی که کار با استفاده از فرایند دیجیتال چاپ شده باشد، میزان چسبندگی فیلم لمینیت به لایه مرکب به نوع، جنس مدیا و همچنین نیرویی چسبندگی بین لایه حرارتی و لایه مرکب بستگی دارد. یکی از رول‌ها بالای ماشین نصب شده و رول بعدی همزمان در زیر ماشین نصب می شود. رول بالایی روی کار را لمینیت کرده و همزمان رول پایینی پشت کار را لمینیت می کند. به این فرآیند کپسوله کردن (Encapsalation) یا محصور کردن کار چاپی بین دو لایه فیلم می گویند. البته کار را می توان به صورت یک رو نیز لمینیت کرد. در بسیاری موارد به‌طور معمول نیازی به لمینیت کردن پشت کار وجود ندارد. نوع هیبرید دستگاه‌های لمینیت می تواند با استفاده از مواد حرارتی روی کار را لمینیت کند. این ماشین‌ها قادر نیستند کار را به صورت پشت و رو لمینیت کنند. پس از اتمام لمینیت کار چاپ شده، به‌طور معمول به یک تیغه تیز جهت جدا کردن کار لمینیت شده از ماشین نیاز است. تعداد سیلندرها در لمینیتورهای مختلف متفاوت است. فیلم لمینیت به محض وارد شدن به ماشین لمینیتور از میان سیلندرها عبور می کند؛ سیلندرهایی که حرارت را به طور یکسان در همه جای فیلم پخش کرده و سبب جوش خوردن لایه‌های فیلم به کار چاپی در طول این روند می شوند.
• لمینیتورهای رول سرد: (Cold Roll Laminators)لمینیتورهای رول سرد و لمینیتورهای کیسه‌ای سرد از حرارت جهت لمینیت کردن کار استفاده نمی کنند. روی فیلم در این گونه لمینیت‌ها نسبت به فشار حساس(pressure-sensitive) است، بدین معنی که فیلم دارای سطحی چسبناک است که در تماس با سطح کار چاپ شده به آن چسبیده و جوش می خورد. این روش برای لمینیت کردن محصولات چاپی که حرارت به آن‌ها آسیب می رساند بسیار مناسب است؛ به طور مثال می توان از مرکب‌های پایه مومی(wax-based inks) که در اثر گرما ذوب می شوند یا محصولات چاپی حساس به حرارت (temperature-sensitive)که برای آنها از چسب حساس به فشار(pressure-sensitive) استفاده می شود، مانند وینیل یا سایر پلاستیک‌های زود ذوب نام برد.

گروه چاپ و تبلیغات طرح و نقش (هنر مدرن) با بیش از 18 سال سابقه در زمینه چاپ و تبلیغات، با تکیه بر افراد متخصص و ماشین آلات مدرن و با ارائه سرویس های جامع تبلیغات و چاپ قادر است ایده ها و خواسته های تجاری شما را به صورتی عملیاتی پیاده سازی نماید. باعث افتخار ما خواهد بود تا بتوانیم مجری و مشاور در زمینه  رشد و پیشرفت تجاری شما باشیم. جهت مشاوره با کارشناسان ما لطفا تماس حاصل فرمایید.

 این مقاله زیر مجموعه خدمات چاپ / چاپ دیجیتال / چاپ افست / چاپ فضای داخلی / چاپ فضای خارجی / چاپ استیکر(وینیل) می باشد.

 کلمات کلیدی: گروه چاپ و تبلیغات طرح و نقش، روکش چاپ، پوشش چاپ، سلفون، لمینیت، براق، مات، یووی، ورنی، چاپ افست، چاپ دیجیتال، چاپ فضای داخلی، چاپ فضای خارجی، چاپ استیکر، لمینیت سرد، لمینیت گرم. روکش یووی، یووی سیلندری، یووی برجسته، روکش ورنی، لمینیتور کیسه ای، لمینیتور کتابچه ای، لمینیتور رول حرارتی، لمینیتور رول سرد